جایگاه مفهوم ایمان در تربیت اسلامی

Authors

کیوان بلندهمتان

abstract

در قرآن کریم گرچه به ایمان آوردن دستور داده شده ولی در برخی آیات آن، ایمان امری غیر ارادی و هدیهای الهی شمرده شده است. این چالشی تئوریک بر راه تربیت دینی است و تا این گشوده نشود، امکان تربیت دینی در عمل نخواهد بود. در این نوشتار، به روش توصیفی- تحلیلی، نگرشهای تفسیری خردگرا بررسی گردیده و کوشیده شده است با تفسیری حاشیهای (و نه کانونی) از طباطبایی و نگاهی کانونی (و نه حاشیهای) از غزالی راهی برای این چالش پیشنهاد شود و دلالتهای آن در تربیت دینی روشن گردد. نتیجة بررسیها این شد که آن گروه از آیاتی که ایمان را در اراده خداوندی دانسته است در یک تراز؛ و آیاتی که ایمان را در ارادة بشر دانستهاند در ترازی دیگر باید معنی کرد. در تراز نخست سخن بر سر تمهید مقدماتِ ایمانِ راستین است. آدمی باید بکوشد که ایمان راستین را دریافت دارد و برای این کار بسترسازی لازم است. این بسترها پالودن دل آدمی از عواطف منفی و خویِ بد و آراستن آن به عواطف مثبت و خوی نیک است. با این کوششها، مقدمات فراز آمدن به تراز دوم آماده میگردد که ایمان راستین، ای بسا چونان هدیهای الهی به بشر ارزانی داشته شده و فرد با چشم جان، متعلق ایمان را خواهد دید و به آرامش خواهد رسید. بنابراین، تربیت دینی را باید بر احساسات و عواطف شاگردان متمرکز نمود. در چنین تربیتی نخست باید احساسات شاگرد را در مسیری مثبت جاری کرد و عواطف او را درگیر ایمان کرد. پالودن دل از عواطف منفی و آراستن آن با عواطف مثبت زمینه ساز فهمی ژرف می گردد که امکان روی آوردن به ایمان را برای او ممکن می سازد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

مفهوم و جایگاه حرم در فرهنگ اسلامی

“حرم” در فرهنگ اسلامی مکان یا زمانی مقدس است و بسیاری از امور مباح در شرایط دیگر در آن (حرم) ممنوع و حرام است. مفهوم و حکمت این محدودیت ها که در آداب و احکام مربوط به حرم وضع شده ، در چهارچوب انسان شناسی و هستی شناسی دینی قابل درک است. حرم ارائه دهنده الگویی از جامعه آرمانی است که در آن انسان مُحرم با تمرین در این شرایط و محیط امن به عنوان بارزترین مختصه حرم ، زندگانی خود را به سبک زندگی مطلوب...

full text

جایگاه ایمان در سپهر اخلاق

full text

جایگاه تعلیم و تربیت اسلامی در علوم انسانی

چکیده در نظام آموزشی ما علوم انسانی، با وجود فرهنگ غنی اسلامی ـ ایرانی، کاستی‌های فراوانی دارد. علوم تربیتی که شاخه‌ای از علوم انسانی است، به دنبال پرورش انسان‌‌های مؤثر و کارآمدی است که استعدادهای آن‌ها شکوفا شده است. در تعلیم و تربیت اسلامی تربیت انسان کامل با بهره‌گیری از معارف دینی امکان‌پذیر است. موفقیت نظام‌های آموزشی، مستلزم توجه به آموزه‌های وحیانی است. از سوی دیگر یافته‌های بشری در علو...

full text

مفهوم و جایگاه فرهمندی در جامعه اسلامی در سده‌های نخستین

جامعه فرهمند، چگونه جامعه‌ای است؟ فرهمندی (Charisma) و اجتماع در یک جامعه اسلامی، چه پیوندی باهم دارند؟ فرهمندی چگونه در بستر جامعه باقی و جاری است؟ نگاه مسلمانان در قرون اولیه به فرهمندی چگونه بوده است؟ اینها مهم‌ترین سؤالاتی هستند که پژوهش حاضر به صورت تطبیقی بدانها می‌پردازد و نگاه فرق اصلی مسلمانان را در این مورد واکاوی می‌نماید. در نتیجه می‌‌توان گفت: اهل‌سنت بعد از رحلت پیامبر(ص)، قائل به...

full text

مفهوم و جایگاه حرم در فرهنگ اسلامی

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title:

دوفصلنامه علمی پژوهشی تربیت اسلامی

Publisher: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

ISSN 1735-4536

volume 8

issue 16 2013

Keywords

ایمان چالشهای نظری تربیت دینی غزالی طباطبایی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com